Jak wykorzystać barometr do prognozowania pogody?
Jak wykorzystać barometr do prognozowania pogody?
Barometrów używano do prognozowania pogody już w XIX wieku. Barometr, zwany także aneroidem, służy do pomiaru ciśnienia atmosferycznego, którego zmiany mają wpływ na to, jaka jest pogoda. Odpowiednie wartości odczytujemy na tarczy urządzenia dzięki wskazówce, która reaguje na odkształcanie się pod wpływem powietrza atmosferycznego metalowej puszki o elastycznych ściankach, z której wypompowano powietrze. Same odczyty nie wystarczą, by przewidzieć pogodę, trzeba je jeszcze odpowiednio zinterpretować.
Ciśnienie atmosferyczne mierzy się w milimetrach słupka rtęci (mm Hg, w krajach anglosaskich – w calach słupka rtęci, czyli inches Hg) albo w hektopaskalach (lub milibarach, przy czym 1 hektopaskal = 1 milibar oraz 1 hektopaskal = 0,75 mm Hg). Średnie ciśnienie atmosferyczne na poziomie morza wynosi 1013 hPa.
Sam odczyt wartości ciśnienia atmosferycznego nie wystarczy do tego, by poprawnie przewidzieć pogodę – możliwa jest ładna pogoda przy niskim ciśnieniu i niepogoda przy wysokim.
Obserwuj zmiany ciśnienia
Odczytanie pojedynczych wartości ciśnienia na tarczy barometru nie powie nam, jak będzie pogoda, nawet jeżeli przy odpowiednich zakresach wypisano tam „deszcz”, „burza” albo „słonecznie”. Taka informacja nie ma jeszcze żadnej wartości, trzeba bowiem obserwować zachowanie się wskazówki barometru w czasie. Szybki spadek ciśnienia zapowiada deszcz albo burzę, a powolny wzrost – nadejście wyżu i ładnej pogody. Aby można było obserwować te tendencje, należy wykorzystać drugą wskazówkę, w którą zaopatrzony jest barometr. Służy ona do zaznaczania danej wartości, by potem można było sprawdzić, czy wskazówka idzie w górę, czy w dół. Aby wskazówka drgnęła, trzeba pobudzić do działania mechanizm barometru – dlatego zwyczajowo stuka się w jego szybkę przed odczytem ciśnienia.
Czas obserwacji jest ważny
Jeśli spojrzymy na barometr dwa razy w ciągu godziny, niewiele się z takiej obserwacji dowiemy o pogodzie. Tendencje należy obserwować przez dłuższy czas, a w tym celu należy zapisywać wyniki pomiarów. Można je nanosić ręcznie na arkusz papieru milimetrowego. Otrzymany wykres poinformuje nas o spadkach i wzroście ciśnienia, a zaobserwowane w tym czasie zmiany pogody będą podstawą późniejszych prognoz. W obserwatoriach pogody używa się barografów, czyli barometrów wyposażonych w bęben z nawiniętym papierem milimetrowym oraz specjalny pisak.
Co to są izobary?
Izobary to linie, które widzimy na mapach pogody. Pojedyncze linie łączą miejsca, w których ciśnienie atmosferyczne ma taką samą wartość. Im bliżej siebie się one znajdują, tym szybciej zmienia się ciśnienie, czemu towarzyszy silny wiatr. Linie rysuje się na ogół co 5 hektopaskali.
Ciśnienie atmosferyczne względne i bezwzględne
Obie wartości są różne, choć ich pomiar wskazuje na tę samą tendencję (spadek lub wzrost ciśnienia). Ciśnienie bezwzględne (ABS) odnosi się do poziomu morza, natomiast ciśnienie względne (REL) to wartość rzeczywista, którą należy skalibrować dla danego barometru, uwzględniając wysokość, na jakiej pracuje urządzenie.
Jak interpretować wskazania barometru?
Dokładna prognoza wymaga dłuższej obserwacji pogody i zmian ciśnienia na danym obszarze, ale pewne zasady są uniwersalne i sprawdzają się w typowych warunkach. Gdy ciśnienie spada powoli, a jednocześnie wieje wiatr, latem nadejdzie ochłodzenie i deszczowa pogoda, natomiast zimą – ocieplenie, nawet odwilż. Z kolei szybki spadek ciśnienia zapowiada latem burzę, a zimą – śnieżycę. Powolny wzrost ciśnienia to zapowiedź upału i suszy latem, a silnego mrozu zimą. Nagły wzrost ciśnienia oznacza nadejście krótkiego okresu ładnej pogody, ale także mgły.
